Overdenkingen

Spreuken 19:28-29. Wat is jouw getuigenis? 28 ‭Een onbetrouwbare getuige spot met het recht,  ‭een goddeloze zwelgt in onrecht.29 ‭Voor spotters staat de straf al vast,  ‭voor de rug van dwazen ligt de stok al klaar. Reinheid en waarheid Ik probeer in mijn overdenkingen altijd iets positiefs te halen uit het tekstgedeelte, maar Salomo maakt het me niet altijd makkelijk. Daarom draai ik deze verzen om in mijn eigen woorden en maak ze positief. Een betrouwbare getuige is rechtvaardig. Een kind van God heeft rechtvaardigheid lief. Voor aanbidders van God staat de beloning vast, voor wijzen ligt de prijs in de hemel klaar. Waar herken jij je het meest in? In de woorden van Salomo of in bovenstaande? Is jouw getuigenis: betrouwbaarheid, rechtvaardigheid, liefde, aanbidding en wijsheid? Strek je uit naar God en leg alle onbetrouwbaarheid, al het onrecht, al die goddeloosheid, spotternijen en dwaasheid af.  Ga de weg van de Heer, dan blijft je rug gespaard voor de stok en zul je...

Spreuken 19:27. Naar welk onderricht luister jij? 27 ‭Mijn zoon, luister maar niet langer naar mijn onderricht  ‭als je mijn wijze woorden in de wind wilt slaan. Schatten Vandaag een spreuk voor de jongvolwassenen. Matthew Henry verwoord goed waar het hier om gaat, dus ik neem zijn commentaar op dit vers over, bijgewerkt hedendaags taalgebruik. Dit is een goede waarschuwing voor als je een opvoeding hebt gehad met goed onderricht. Waak er voor om te luisteren naar mensen die, onder het voorwendsel van goed onderricht, je laten afwijken van het goede onderricht dat je gehad hebt in je opvoeding. ‭Er is iets, dat de bedoeling lijkt te hebben jongeren  te onderrichten, maar dat in werkelijkheid de bedoeling heeft ze in het onheil te storten. Deze handlangers van de duisternis zullen je wijs maken om vrije gedachten te hebben, een levenswijze naar de geest van de wereld, zondige verlangens te accepteren en hun geweten het zwijgen op te leggen. Los komen van die goede opvoeding en ...

Spreuken 19:26. Hoe is jouw relatie met je vader en moeder? 26 ‭Wie zijn vader mishandelt en zijn moeder wegjaagt,  ‭is een slechte zoon die zich misdraagt. Heb elkaar lief, wat er ook gebeurt. Bijzonder dat dit vers juist vanmorgen aan de beurt is, omdat ik gisteravond in de livestream over de Ongezuurde Broden aandacht besteed heb aan het vijfde gebod. Exodus 20:12  / NBV 12 ‭Toon eerbied voor uw vader en uw moeder. Dan wordt u gezegend met een lang leven in het land dat de ‭HEER‭, uw God, u geven zal. Of anders gezegd in meer eigentijdse bewoordingen: Heb respect voor je ouders, zoals zij respect voor jou behoren te hebben.  Vrede tussen ouders en kinderen is een zegen. Daarom onderstaand de link naar deze livestream van een half uur. Pak een rustig moment om hem te bekijken, stil te zijn voor God en de Heilige Geest te vragen je duidelijk te maken wat er opgeruimd en in orde gemaakt moet worden in de relatie met je ouders en andere familieleden. Daar heb ik net de tij...

Spreuken 19:25. Wat is er nodig om jou tot inkeer te laten komen? 25 ‭Sla je een spotter, dan wordt die onervarene verstandig,  ‭kastijd je een verstandig mens, dan groeien zijn kennis en inzicht. Hoe kom ik van zonden vrij. Een gevoelig onderwerp vandaag, zeker in de tijd waarin we nu leven. Slaan als tuchtmiddel. Over kastijden (berispen) zal geen discussie bestaan, maar slaan?  Ik kies ervoor om deze discussie niet aan te gaan, maar dat wat er onder ligt aan te snijden. Hoe komt het zover dat alleen een pak slaag iemand nog verstandig kan maken? Dan ben je namelijk al een heel eind weg in je zondige levenswandel. Dan is dat een deel van je karakter geworden en zie dat maar eens te keren. John Stott verwoord dat als volgt: Zaai een gedachte en je oogst een daad,   een daad en je oogst een gewoonte    een gewoonte en je oogst een karakter   een karakter en je oogst een bestemming  Het hele proces begint met een gedachte. Een gedachte die jij alleen ke...

Spreuken 19:24. Hoe voorkom je dat luiheid in je aard gaat zitten? 24 ‭Een luiaard laat zijn hand in de schaal rusten,  ‭hij brengt hem zelfs niet naar zijn mond. Reinheid en waarheid Vandaag een vers over een thema dat herhaaldelijk terug komt in de Spreuken: Luiheid! Liefst 26 keer heeft Salomo het er over in de Spreuken en in het vers van vandaag wel in een heel extreme vorm. Zo lui zijn dat je zelfs niet meer je handen kunt en wilt gebruiken om je eten te pakken en naar je mond te brengen. Zelfs als je dat eten niet zelf hoeft te maken.  Zou Salomo hier spreken vanuit eigen ervaring? Zo rijk zijn dat je niets meer zelf hoeft te doen en alles voor je gedaan wordt, zelfs het eten in je mond stoppen? Ik weet het niet, maar wat ik wel weet is waar het toe leidt. Wie niet eet sterft. Is het zo erg met je gesteld dat luiheid in je aard is gaan zitten - je een luiaard bent - dan is de dood het eindstation.  Om daar verandering in aan te brengen zul je een andere aard moeten ...

Spreuken 19:23. Hoe rustig slaap jij? 23 ‭Ontzag voor de ‭HEER‭ beschermt je leven,  ‭je kunt rustig gaan slapen, er overkomt je niets. Behoed mij o God. De tekst van vandaag vraagt wel enige uitleg, want bij mij roept het iig wel wat vragen op. Hoe zit het bijvoorbeeld met mensen die leven in ontzag voor God en ernstig ziek worden en sterven of verongelukken, zoals mijn vader. Leefden al die mensen dan niet in ontzag voor de Heer?  Om daar antwoord op te krijgen is het in dit geval beter de NBG vertaling er bij te pakken. Die geeft een ander licht op de woorden ‘beschermt je leven’. Spreuken 19:23  / NBG51 23 ‭De vreze‭ des HEREN‭ is ten leven‭; men overnacht‭‭ verzadigd‭, door het kwaad‭ niet‭ bezocht ‭‭. Als de NBV het over bescherming heeft, dan gaat het dus om bescherming tegen het kwaad, waarover in Efeziërs 6 het volgende gezegd wordt: Efeziërs 6:12  / NBV 12 ‭Onze strijd is niet gericht tegen mensen maar tegen hemelse vorsten, de heersers en de machthebbers v...

Spreuken 19:22. Naar welke goede daad verlang jij? 22 ‭Een mens heeft het verlangen goed te doen,  ‭je kunt beter arm dan onbetrouwbaar zijn. Deel door ons uw liefde uit. Je kunt beter een verlangen hebben goed te doen en geen rijkdom hebben om dat waar te maken, dan rijkdom om het waar te maken, maar geen verlangen om goed te doen. Je hebt meer aan een arme naaste, die bewogen is met je leven, maar niet in staat is meer te geven dan bewogenheid en liefde, dan een rijke die genoeg te geven heeft, dat wellicht ook belooft, maar niet handelt vanuit bewogenheid en liefde en dus uiteindelijk ook niet geeft. Onbetrouwbaar als hij is. Je hartsgesteldheid, daar gaat het dus om. Wat drijft je ten diepste om je helpende hand uit te steken naar je naaste. Onderzoek jezelf daar eens op en geef Gods Geest de ruimte om er voor te zorgen dat het verlangen om goed te doen gaat groeien in je leven. En pak vandaag eens een moment om de volgende woorden van Jezus te overdenken en te spiegelen aan jo...

Spreuken 19:21. Waar stem jij je plannen op af? 21 ‭Een mens maakt allerlei plannen,  ‭wat wordt uitgevoerd, is het plan van de ‭HEER‭. Mijn plannen leg ik in uw hand. Plannen maken en organiseren zijn zaken waar ik van houd. Dan denk ik weer aan dat kaartje boven mijn bureau thuis, waarop staat: Liefde = tijd. Je besteed doorgaans veel tijd aan zaken waar je veel van houdt.  Mijn uitdaging in het bedenken en maken van plannen is om die steeds in het licht te houden van Gods plan. Regelmatig moet ik dan tot de conclusie komen dat mijn plannen vanuit een verkeerde motivatie komen. Zaken als hebzucht en geldingsdrang maken dat ik plannen regelmatig aan de kant moet schuiven. Wat ik hiermee wil zeggen is dat het belangrijk is om jezelf te onderzoeken als het gaat om het maken van plannen. Stel jezelf de vragen: * Waarom wil ik dit? * Wat wil God? Dat helpt om de goede keuzes te maken. Stem je plannen dus af op het plan van God, want dan ben je er zeker van dat het uitgevoerd word...

Spreuken 19:20. Hoe word je wijs? 20 ‭Luister naar raad, laat je onderwijzen,  ‭uiteindelijk maakt het je wijs. Ware wijsheid. Een goede opleiding kan je wijsheid geven. Levenservaring kan dat ook. Maar wat is nu ware wijsheid?  Isaäc Newton, toch wel iemand die veel kennis en wijsheid had, zei aan het eind van zijn leven het volgende: ‘Ik was als een jongen die op het strand speelt en zich vermaakt door een nog mooiere steen  of schelp te vinden, terwijl de grote oceaan  van de waarheid onontdekt voor mij lag.’ De ware wijsheid had hij dus kennelijk niet gevonden. Job vertelt ons in Job 28:28 wat ware wijsheid is: Job 28:28  / NBV 28 ‭En hij sprak tot de mens:  ‭‘Ontzag voor de Heer–dat is wijsheid;  ‭het kwaad mijden–dat is inzicht.’ Ware wijsheid is alleen bij God te vinden. Wijsheid die verder reikt dan het leven vind je alleen als je dicht bij Hem en in ontzag voor Hem leeft. Dicht bij Hem om de wijsheid te kunnen verstaan en in ontzag voor Hem om...

Spreuken 19:19. Hoe word je bevrijd van dolle drift? 19 ‭Wie doldriftig is, zal moeten boeten,  ‭als je hem zijn woede toestaat, neemt die enkel toe. Laat uw vrede heersen Vader. Dolle drift. Je maakt er anderen mee kapot, maar uiteindelijk ook jezelf. Het levert niets op. Maar wat doe je ertegen? Als je zo’n iemand helpen wilt wordt het alleen maar erger zegt Het Boek. Spreuken 19:19  / BOEK 19 ‭Iemand die onbeheerst is, zal zelf zijn straf moeten dragen. Probeert u hem te helpen, dan wordt het alleen maar erger. Dolle drift is zichtbaar voor iedereen die er bij betrokken is, maar het gaat om de diepere laag onder dat zichtbare. Vergelijk het met een ijsberg. Wat boven het wateroppervlak te zien is vormt niet de hele ijsberg. Onder water zit een nog groter deel, niet zichtbaar voor het oog.  Zo is het ook met dolle drift en dat moet je zien te achterhalen en tijdig te herkennen, zodat je op tijd je geest aan kunt spreken en tot kalmte kunt manen door de kracht en de leid...

Spreuken 19:18. Hoe gaat het met het thuisonderwijs in de leerschool van het leven? 18 ‭Tuchtig je zoon, dan is er hoop,  ‭zorg ervoor dat hij niet sterft. Kneed mij en vorm mij. In de tijd dat ik nog voor de klas stond in het basisonderwijs had ik de gewoonte de eerste weken van een nieuw schooljaar behoorlijk streng te zijn op het naleven van regels en afspraken. De toon werd gezet en dat gaf hoop voor de rest van het jaar, om de woorden van deze spreuk maar te gebruiken.. Dan kon je later de teugels wat laten vieren en vanuit een algemene sfeer van veiligheid de kinderen wat meer ruimte geven. Doe je dat niet meteen in die eerste weken, dan loop je het risico dat het uit de hand loopt en zie het tij dan nog maar eens te keren. Dat principe geldt ook voor de opvoeding van je kinderen thuis en wordt in deze spreuk verduidelijkt. Wil je dat er hoop is voor je kinderen, begin dan tijdig om streng te zijn op het naleven van regels en afspraken die nodig zijn om het leven te leven. Aa...

Spreuken 19:17. Wat leen jij uit aan de Heer? 17 ‭Wie barmhartig is voor een arme leent aan de ‭HEER‭,  ‭die zal hem zijn weldaad vergoeden. Toon mijn liefde aan de ander. Mooie spreuk vandaag. Iets lenen aan de Heer door een medemens te helpen die hulp nodig heeft. Bidden is altijd goed, maar soms moet je gewoon je handen uit de mouwen steken en iemand de helpende hand bieden. Belangrijk daarbij is dat je dat vanuit de goede bron doet, de liefde. Als liefde niet de basis is, gebeurt wat er in 1 Corinthiërs 13:3. 1Corinthiërs 13:3  / BasisBijbel 3 ‭Stel dat ik alles wat ik had weggaf aan de arme mensen, en stel dat ik er trots op kon zijn dat ik mijn lichaam opofferde ‭vanwege mijn geloof in de Heer‭. Maar als ik dat zonder liefde deed, had ik er niets aan. Handel je uit liefde voor God en je naaste, dan heb je daar wat aan. Dan vergoed God je weldaad. Dat is nog eens een mooi vooruitzicht. Dus ....... kijk vandaag eens om je heen waar je de helpende hand uit kunt steken en he...

Spreuken 19:16. Hoe leef jj de geboden na? 16 ‭Wie de geboden naleeft, behoudt zijn leven,  ‭wie de weg van de ‭HEER‭ veracht, zal sterven. Dit is mijn gebod. ‭Ik heb ‘naleven’ in de grondtekst bekeken en daar staat het Hebreeuwse ‘shamar’. De betekenis van dit woord geeft je meer inzicht in het antwoord op de vraag van vandaag: Hoe leef je de geboden na? Houd ze Bewaar ze Bewaak ze Onderhoud ze Kom ze na Neem ze in acht Laat ze de leiding hebben Bescherm ze Houd ze in leven Sla ze gade Kom ze na Houd ze vast Stel ze op prijs Laat ze je weerhouden Laat ze je binnen de banen houden Vier ze Leef ze na Houd ze in stand Laat ze je beschutten Reserveer ze voor Laat ze je afhouden van De 10 geboden: Exodus 20:3-17  / NBV 1 Vereer naast mij geen andere goden. Maak geen godenbeelden, geen enkele afbeelding  van iets dat in de hemel hier boven is  of van iets beneden op de aarde of in het water onder de aarde. ‭ Kniel voor zulke beelden niet neer, vereer ze niet,  want i...

Spreuken 19:15. Hoe besteed jij je tijd? 15 ‭Als je lui bent, verslaap je je tijd,  ‭als je laks bent, zul je honger lijden. Ga op weg We hadden een logé dit weekend die vertelde dat zijn vader elke werkdag om 5 uur zijn bed uit gaat om naar zijn werk te gaan. Hij is bouwvakker. Je kunt die vader niet bepaald laksheid verwijten en zolang er genoeg te bouwen valt zal hij trouw elke morgen om 5 uur zijn bed uitstappen.  Over genoeg werk gesproken. Mattheüs 9:36-38  / NBV 36 ‭‭Toen hij de mensenmenigte zag, voelde hij medelijden met hen, omdat ze er uitgeput en hulpeloos uitzagen, als schapen zonder herder.‭ 37 ‭‭Hij zei tegen zijn leerlingen: ‘De oogst is groot, maar er zijn weinig arbeiders.‭ 38 ‭‭Vraag dus de eigenaar van de oogst of hij arbeiders wil sturen om de oogst binnen te halen.’‭  Een mensenmenigte om binnen te halen in het Koninkrijk van God. Dat is het ‘werk’ wat wij te doen hebben en tijd is daarbij kostbaar, want de wederkomst van Jezus is de deadline vo...

Spreuken 19:13-14. Hoe zorg jij ervoor dat je huis een plek blijft waar jij en je kinderen altijd graag naar toe gaan? 13 ‭Een dwaze zoon is voor zijn vader een ramp,  ‭het geruzie van een vrouw is als een dak dat altijd lekt.14 ‭Je huis en rijkdom erf je van je voorouders,  ‭maar een vrouw met inzicht krijg je van de ‭HEER‭. Bij U ben ik thuis. Die Salomo heeft makkelijk praten als hij dit zegt over vrouwen. Hij heeft er genoeg, dus gewoon een ander en probleem opgelost, zou ik zeggen. Maar daar koop ik niets voor, want ik wil graag trouw zijn en trouw blijven aan de ene vrouw die ik van de Heer ontvangen heb.  Voor alle duidelijkheid. Als hier gesproken wordt over zonen en vrouwen, dan geldt voor mij precies hetzelfde voor dochters en mannen. Je zal maar een dwaze dochter hebben of een man die altijd ruzie maakt en erger nog, daarbij geweld gebruikt. Een regelrechte ramp. Hoe kun je zo’n ramp voorkomen? Dat heb je natuurlijk niet geheel in eigen hand, maar er zijn keuze...

Spreuken 19:12. Heeft de Leeuw en het Lam zijn werk al gedaan in jouw leven? 12 ‭Als het brullen van een leeuw, zo is de woede van een koning,  ‭als dauw op het gras, zo is zijn goedgunstigheid. De Leeuw, maar ook het Lam Ken je personen bij wie je nooit zeker weet hoe hun pet staat. De ene keer ontbranden ze zomaar in woede en het volgende moment zijn ze goedgunstig als de dauw op het gras. Twee uitersten in één persoon. Het kan heel lastig zijn om met zo’n iemand samen te leven en samen te werken als de woede tegen jou persoonlijk gericht is. Zeker als het om een machthebber gaat die macht heeft over leven en dood. Nebukadnessar was zo’n koning. In Daniël 3 lees je hoe hij in zijn woede de vrienden van Daniël de vurige oven in liet gooien.  Daniël 3:19-20  / NBV 19 ‭Nebukadnessar werd razend, en met een van woede vertrokken gezicht keek hij Sadrach, Mesach en Abednego aan. Hij gaf opdracht de oven zevenmaal heter op te stoken dan men gewoonlijk deed.20 ‭En hij beval enk...

Spreuken 19:11. Welke fouten zie jij vandaag door de vingers? 11 ‭Een verstandig mens houdt zijn woede in toom,  ‭het siert hem als hij fouten door de vingers ziet. Terug naar de liefde. Vorige week had ik het in mijn overdenking van dinsdag nog over een fout die ik gemaakt had in mijn werk. Ik communiceerde daar open over met de betrokken collega’s en niemand die er een punt van maakte. Fouten maken mag. Dat leren we de kinderen op school. Maak je geen fouten dan leer je ook niet.  Gaven we elkaar maar wat meer ruimte om fouten te maken en daarvan te leren. Dan zou de wereld er een stuk vriendelijker uit zien, met meer verstandige mensen. De afreken-cultuur waarin we nu nu terecht gekomen zijn - kijk naar de politiek en de Social Media - verkilt de maatschappij en vergroot de dwaasheid. Er is maar één manier om dat tij te keren en dat is: liefhebben!  Innige liefde maakt dat je niet op alle slakken zout legt, eerder bereid bent fouten door de vingers te zien en te vergev...

Spreuken 19:10. Past weelde bij jou? 10 ‭Weelde past niet bij een dwaas,  ‭nog minder past het dat een slaaf heerst over vorsten. Nederig van hart. Het volgende verhaal, door Jezus verteld, maakt duidelijk waar het in de spreuk van vandaag over gaat: Lukas 16:19-31  / NBV 19 ‭Er was eens een rijke man die gewoon was zich te kleden in purperen gewaden en fijn linnen en die dagelijks uitbundig feestvierde.20 ‭Een bedelaar die Lazarus heette, lag voor de poort van zijn huis, overdekt met zweren.21 ‭Hij hoopte zijn maag te vullen met wat er overschoot van de tafel van de rijke man; maar er kwamen alleen honden aanlopen, die zijn zweren likten.22 ‭Op zekere dag stierf de bedelaar, en hij werd door de engelen weggedragen om aan Abrahams hart te rusten. Ook de rijke stierf en werd begraven.23 ‭Toen hij in het dodenrijk, waar hij hevig gekweld werd, zijn ogen opsloeg, zag hij in de verte Abraham met Lazarus aan zijn zijde.24 ‭Hij riep: “Vader Abraham, heb medelijden met mij en stuur L...

Spreuken 19:9. Waarom deze ernstige herhaling? 9 ‭Een valse getuige blijft niet ongestraft,  ‭wie leugens verkondigt, gaat te gronde. Ik was verloren, maar U redde mij. Een herhaling van vers 5. Spreuken 19:5  / NBV 5 ‭Een valse getuige blijft niet ongestraft,  ‭wie leugens verkondigt, gaat niet vrijuit. Zie je het ene verschil? Waar in vers 5 gesproken wordt over ‘niet vrijuit gaan’, doet vers 9 er een schepje bovenop met de woorden ‘gaat te gronde’. Het lijkt wel een ouder die zijn kind voor de tweede maal moet wijzen op iets wat echt niet goed is en nu met meer ernstige woorden, omdat het de eerste keer kennelijk niet goed is doorgedrongen. Misschien heb  je bij vers 5 niet echt ‘geluisterd’ en adem je nog steeds leugens uit. Liegen is een ernstige zaak. Het doet je lijken op de vader van de leugen, satan. Stop er dus mee, nu het nog kan! Luister naar het lied en laat je redden!

Spreuken 19:8. Welk leven heb jij lief? 8 ‭Wie zijn verstand gebruikt, heeft zijn leven lief,  ‭wie zich laat leiden door inzicht, is geluk op het spoor. Nu leef ik weer. Als je het leven niet (meer) liefhebt, wat doe je dan? In 2019 kozen 1811 medeburgers er voor een eind te maken aan hun leven (Bron CBS), waarbij het hoogste percentage in mijn leeftijdscategorie viel, 50 tot 60 jaar. Is dat dan de oplossing? De spreuk van vandaag roept ons op ons verstand te gebruiken en het leven lief te hebben. Maar hoe doe je dat en over welk leven hebben we het dan? En wat wordt er dan bedoeld met Johannes 12:25, wat zo in tegenspraak lijkt met de spreuk van vandaag? Johannes 12:25  / NBV 25 ‭Wie zijn leven liefheeft verliest het, maar wie in deze wereld zijn leven haat, behoudt het voor het eeuwige leven. Ik zal je laten zien en je uitleggen dat wat er in Johannes staat een beeldende verklaring is over het leven waarover gesproken wordt in Spreuken. Het geheim is namelijk in vers 24 te ...